|
Bệnh
chân tay miệng là căn bệnh thường gặp ở trẻ em và rất nguy hiểm nếu
không biết cách phát hiện, phòng tránh và điều trị kịp thời. Nguy hiểm
hơn là bệnh có thể để lại biến chứng gây nên viêm màng não, viêm cơ tim…
có thể gây tử vong. Vì vậy các gia đình, các trường học cần nắm chắc
thông tin về căn bệnh này.
Nguyên nhân gây bệnh
Tác nhân
gây bệnh chân tay miệng trước đây được biết là vi-rút Coxsackie. Khảo
sát tại bệnh viện nhi đồng đã xác nhận sự hiện diện của Enterovirus 71
và vi-rút Coxsakie trong các đợt dịch bệnh tại TP.HCM.
Sự lây truyền bệnh
Vi-rút
gây bệnh có khả năng lây lan rất nhanh qua đường miệng.Trong những đợt
dịch, bệnh có thể lây rất nhanh qua các chất tiết mũi miệng, phân hay
bọt nước của trẻ bệnh:
- Trẻ lành tiếp xúc trực tiếp với trẻ bệnh, bị nhiễm bệnh do nuốt phải nước bọt của trẻ bệnh được văng ra trong lúc ho, hắt hơi
- Do trẻ lành cầm nắm đồ chơi, sờ chạm vào sàn nhà bị dây dính nước bọt, chất tiết mũi họng của trẻ bệnh.
- Ngoài ra bệnh còn lây cho trẻ qua bàn tay chăm sóc của các cô bảo mẫu.
Vi-rút
xâm nhập vào cơ thể qua niêm mạc miệng hay ruột vào hệ thống hạch bạch
huyết và từ đó sẽ phát triễn rất nhanh và gây ra các tổn thương ở da và
niêm mạc.
Biểu hiện của bệnh
- Loét
miệng: là các bóng nước có đường kính 2-3 mm. Thường khó thấy các bóng
nước trên niêm mạc miệng vì nó vỡ rất nhanh tạo thành những vết loét,
trẻ rất đau khi ăn, tăng tiết nước bọt
- Bóng nước: từ 2-10 mm, màu xám, hình bầu dục.
- Bóng nước vùng mông và gối thường xuất hiện trên nền hồng ban.
- Bóng nước lòng bàn tay và lòng bàn chân có thể lồi lên trên da sờ có cảm giác cộn hay ẩn dưới da, thường ấn không đau.
- Bệnh
có thể biểu hiện không điển hình như: bóng nước rất ít xen kẻ với những
hồng ban, một số trường hợp chỉ biểu hiện hồng ban và không có biểu
hiện bóng nước hay chỉ có biểu hiện loét miệng đơn thuần.
Biến chứng:
- Các biến chứng thường gặp là: viêm màng não, viêm não-màng não, liệt mềm cấp, viêm cơ tim, phù phổi cấp do thần kinh
- Các biến chứng có thể phối hợp với nhau như: viêm não-màng não, phù phổi và viêm cơ tim trên cùng 1 bệnh nhân.
- Các biến chứng này thường gây tử vong cao và diễn tiến nhanh trong 24 giờ.
Biểu hiện biến chứng viêm não, viêm màng não
- Biểu
hiện ban đầu bằng các triệu chứng quấy khóc, ngủ nhiều, hoảng hốt hay
giật mình run chi, yếu chi, đứng không vững, đi loạng chọang.
- Diễn tiến nhanh đến co giật, khó thở, suy hô hấp, rối loạn vận mạch, sốc thần kinh.
- Lưu ý:biến chứng viêm não-màng não vẫn có thể xuất hiện khi các nốt phỏng nước trên da trẻ đã khô và đóng vảy.
Cần
chú ý phát hiện sớm biến chứng viêm vão-màng não và đưa trẻ đến bênh
viện trong vòng 6 giờ đầu sau khi xuất hiện các biểu hiện của biến chứng
để được cấp cứu kịp thời.
Điều trị bệnh chân tay miệng:
Hiện
chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, việc điều trị bệnh chủ yếu là điều trị
triệu chứng. Đưa trẻ đến khám bệnh tại các cơ sở y tế. Nếu trẻ được chỉ
định chăm sóc tại nhà, cần thực hiện những điều sau đây :
- Vệ sinh răng miệng và thân thể, tránh làm nhiễm trùng các bóng nước
- Giảm đau, hạ sốt bằng cách lau mình bằng nước ấm, dùng thuốc hạ sốt Paracetamol.
- Nghỉ ngơi hợp lý, hạn chế vận động, tăng cường dinh dưỡng, cho ăn thức ăn lỏng, mềm, uống nhiều nước nhất là nước hoa quả.
- Không cạy vỡ các bóng nước để tránh nhiễm trùng.
- Theo
dõi sát để phát hiện các dấu hiệu: dễ giật mình, hoảng hốt, run chi,
gồng tự hết, đi loạng choạng, chới với, co giật, da nổi bông, nôn ói
nhiều, sốt cao. Khi có các biểu hiện trên đây cần đưa trẻ đến bệnh viện
ngay.
Phòng bệnh chân tay miệng như thế nào?
Hiện nay vẫn chưa có vắc-xin phòng bệnh nên cần thực hiện tốt các biện pháp sau:
- Rửa
tay: thường xuyên rửa tay bằng xà phòng dưới vòi nước chảy, nhất là
trước và sau khi nấu ăn, trước khi ăn và sau khi đi tiêu. Nếu có chăm
sóc trẻ thì cần lưu ý rửa tay sau mỗi lần thay tả, làm vệ sinh cho trẻ.
- Rửa
sạch các dụng cụ, vật dụng, đồ chơi, sàn nhà bằng nước và xà phòng, rồi
khử trùng bằng cloramin B 5% (có thể mua tại nhà thuốc tây).
- Đeo khẩu trang mũi miệng khi hắt hơi hoặc ho.
Cách ly người bệnh tại nhà cho đến khi khỏi bệnh (thường ít nhất là 7 ngày). |